Onzichtbaar leiderschap! Een nieuw stuk in de puzzle?
Vorige week viel de aankondiging in de bus van een eendaags seminar “onzichtbaar leiderschap”. Een primeur volgens de organisatoren met top-experts uit drie landen, waarbij u leert aan de touwtjes te trekken zonder de baas te (hoeven) spelen! Ik weet niet of de aankondiging de lading dekt, maar het programma biedt wel een aantal interessante invalshoeken in het thema leiderschap.
Wat mij het meest tot nadenken stemde was de introductie van (alweer) een nieuwe toevoeging of term bij leiderschap, namelijk “onzichtbaar”. Zit hier iemand nou op te wachten? We hebben al coachend, situationeel, dienend, faciliterend, bezielend, motiverend, enthousiasmerend, waarderend, vernieuwend, excellent, spiritueel, bezield, authentiek, zelfbewust, lenig, flexibel, creatief en waardengericht leiderschap. En ik zal er vast nog een paar vergeten zijn. De kans is zeer groot dat de kern van “onzichtbaar” al gevangen is door één van bovenstaande termen en daardoor overbodig is.
Volgens mij duiden al deze termen op een grote diversiteit in benadering van het thema leiderschap. Hieraan zijn twee conclusies te verbinden. Ten eerste dat het thema leiderschap “hot” is en dat wij dus in de komende tijd meer benaderingen mogen verwachten. Ten tweede dat wij nog sterk zoekende zijn naar manieren om het begrip leiderschap te vangen, te begrijpen, te communiceren, te ontwikkelen en te internaliseren. Waarschijnlijk zullen wij het toch niet helemaal kunnen vangen, door het sterk persoonlijk karakter ervan.
Vanuit de wetenschap is bekend dat elke benadering, model of concept een abstractie is van de werkelijkheid en per definitie dus “armer” is dan de werkelijkheid zelf. Alle grote schrijvers hebben vooral geprobeerd het leiderschap dat zij zagen en tegenkwamen zo goed mogelijk te beschrijven. En het betekent ook dat hun bijdragen elk een waardevolle doch beperkte invalshoek biedt, hoe goed de benadering ook is. Een zo compleet mogelijk beeld van leiderschap is te verkrijgen door de verschillende benaderingen te combineren. Vanuit deze insteek biedt elke benadering mogelijke nieuwe aanknopingspunten om vat te krijgen op leiderschap. En dat betekent dat “onzichtbaar” leiderschap mogelijk iets nieuws toevoegt en daardoor niet overbodig is.
De vraag is echter of het de meest zinnige bezigheid is voor de individuele persoon, manager of leider om uit te zoeken wat van zijn leiderschap verwacht wordt en daar een zo compleet mogelijk beeld van te ontwikkelen. Volgens wij is het veel interessante de energie te stoppen in het ontwikkelen van het eigen leiderschap; het leiderschap dat hoort bij jouw eigenheid. De leider die je bent in plaats van de leider die je denkt dat je bent of (van je omgeving of vanuit diverse benaderingen) moet zijn. Een nieuwe term of benadering van leiderschap zal je daar helaas niet bij helpen. Een ontdekkingsreis naar je eigen zelfleiderschap zeker wel.